چگونه جاسوس‌افزارها را در تلفن همراه شناسایی و حذف کنیم؟

در حال حاضر نسخه دیجیتال ما بخش مهمی از هویت‌مان را تشکیل می‌دهد. ایمیلی‌هایی که ارسال می‌کنیم، کلیه مکالمات عمومی و خصوصی که در شبکه‌های اجتماعی داریم، عکس‌هایی که منتشر می‌کنیم، ویدئوهایی که تماشا می‌کنیم، نرم‌افزارهایی که دانلود می‌کنیم و وبسایت‌هایی که به آنها سر می‌زنیم در تعریف هویت دیجیتال ما نقش دارند.

توصیه‌های امنیتی

روش‌های زیادی برای پیشگیری از سرک کشیدن نهادهای مختلف، شرکت‌ها و مجرمان سایبری در زندگی دیجیتال ما وجود دارد؛ مثل استفاده از یک VPN، رمزنگاری سرتاسری و مرورگرهایی که فعالیت‌های کاربر را پیگیری و ثبت نمی‌کنند اما حالا مؤسسات دولتی و نهادهای قانونی از جاسوس‌افزارهای حرفه‌ای طراحی شده توسط شرکت‌های مختلف از جمله گروه‌های NSO استفاده می‌کنند که شناسایی یا حذف‌شان کار چندان آسانی نیست.

جاسوس‌افزار چیست؟

Nuisanceware معمولاً به همراه نرم‌افزارهای سالم و مجاز بسته‌بندی و منتقل می‌شود. این ابزار وبگردی‌هایتان را به همراه یکسری پاپ‌آپ تفسیر می‌کند، تنظیمات صفحه اصلی مرورگر را تغییر می‌دهد و ممکن است داده‌های مرورگر شما را جمع‌آوری کند تا آنها را به شبکه‌ها و مؤسسات تبلیغاتی بفروشد. اگرچه nuisanceware عموماً به عنوان تبلیغ مخرب در نظر گرفته می‌شود اما تهدیدی جدی برای امنیت شما ایجاد نمی‌کند و در مجموع خطرناک نیست.

گروه بعدی، جاسوس‌افزارهای ساده هستند. این ابزارها اطلاعات سیستم‌عامل و کلیپ بورد و هر داده با ارزش را به سرقت می‌برند مثل اطلاعات کیف پول (والت) رمز ارزها یا اطلاعات ورود به حساب‌های کاربری. همه جاسوس‌افزارها لزوماً و در همه زمان‌ها هدفمند نیستند و ممکن است از آنها در حملات فیشینگ عمومی استفاده شود.

برخی از این جاسوس‌افزارها در سطح تجاری و برای دولت‌ها طراحی می‌شوند. Pegasus شناخته شده‌ترین نمونه جدید از این ابزارها است که به صورت یک ابزار برای مقابله با تروریسم و اعمال قانون به دولت‌ها فروخته می‌شود اما در نهایت روی گوشی‌های متعلق به خبرنگاران، وکلا، فعالان و مخالفان سیاسی مشاهده شده است.

نشانه‌های خطر

حملات فیشینگ جزو روش‌های کارآمد، راحت‌ و قابل اجرا برای هکرها هستند. در صورت دریافت ایمیل یا پیام‌های عجیب و غیرطبیعی، ممکن است شخصی در حال تلاش برای آلوده کردن سیستم شما به جاسوس‌افزار باشد. باید چنین فایل‌هایی را بدون کلیک روی لینک یا دانلودشان حذف کنید. این موضوع درباره محتوای پیامکی هم صدق می‌کند که ممکن است حاوی لینک‌هایی برای تشویقتان به دانلود ناخواسته بدافزار باشند.

اندروید

یکی از قابلیت‌های اندروید، امکان دانلود و نصب نرم‌افزارها در خارج از فروشگاه گوگل پلی است. اگر این تنظیمات فعال باشند، ممکن است امکان دستکاری و قفل شکنی دستگاه بدون رضایت شما وجود داشته باشد اما لزوماً همه جاسوس‌افزارها نیاز به قفل شکنی دستگاه ندارند.

تنظیمات نسخه‌های امروزی اندروید معمولاً براساس مسیر زیر است:

 Settings> Security> Allow unknown sources

البته مسیر دقیق، در هر دستگاهی متفاوت است. می‌توانید مسیر Apps> Menu> Special Access> Install unknown apps را هم بررسی کنید که آیا نرم‌افزار ناآشنایی وجود دارد یا خیر. البته همچنان تضمینی نیست که جاسوس‌افزارها حتماً در این فهرست نمایان شوند.

برخی از جاسوس‌افزارها برای پیشگیری از شناسایی شدن از آیکن‌ها و نام‌های عمومی استفاده می‌کنند. در صورت وجود پردازش یا نرم‌افزاری ناآشنا در فهرست، می‌توانید با یک جستجو در گوگل درباره آن اطلاعات کسب کنید.

iOS

نصب بدافزار روی دستگاه‌های iOS که قفل‌شکنی نشدند کار چندان آسانی نیست مگر در صورت استفاده از یک اکسپلویت روز صفر اما وجود نرم‌افزاری به نام Cydia می‌تواند نشانه دستکاری دستگاه باشد (مگر اینکه خود شما این نرم‌افزار را ناخواسته دانلود کرده باشید). Cydia یک پکیج منیجر است که به کاربران امکان می‌دهد پکیج‌های نرم‌افزاری را روی یک دستگاه قفل‌شکنی شده نصب کنند.

سایر نشانه‌ها

تخلیه سریع شارژ باتری، داغ شدن بیش از حد دستگاه و مشاهده رفتارهای عجیب در سیستم‌عامل یا برنامه‌های کاربردی از جمله نشانه‌های آلودگی بدافزاری هستند. نظارت بدون رضایت فرد، اقدامی غیراخلاقی است. در مسائل خانوادگی، این نظارت می‌تواند باعث کاهش یا حتی از بین رفتن توازن قدرت شود. اگر حس ششم‌تان به چیزی مشکوک شده، به آن توجه کنید. یک شی فیزیکی ارزش به خطر انداختن امنیت شخصی و حریم شخصی خودتان را ندارد.

در صورت هک دستگاه‌تان، حتی در صورت نیاز یک گوشی جدید خریده و دوباره کنترل حریم خصوصی خود را در اختیار بگیرید اما به این شرط که امنیت فیزیکی‌تان تهدید نشود. در اکثر موارد لازم است به جای دستکاری تلفن همراه‌تان با بازرسان یا مقامات قانونی تماس بگیرید.

منبع: faraasat.com